ราคาแก๊สหุงต้ม ที่เพิ่มขึ้นมาต่อเนื่อง ทำให้ต้นทุนการทำอาหารเพิ่มขึ้นหนักกว่าเดิม เฉพาะต้นทุนวัตถุดิบ ก็ขึ้นราคาไปทุกอย่างโดยเฉพาะเนื้อสัตว์ ดังนั้นการสนับสนุนให้หันมาใช้เตาถ่าน จึงมีเจตนาที่จะชี้ให้ประชาชน เห็นช่องทางที่จะลดค่าใช้จ่ายด้านการปรุงอาหาร
เตาถ่านไม่ใช่อุปกรณ์ที่มีติดบ้านกันอย่างแพร่หลายในปัจจุบัน วิถีชีวิตที่มีภาระมากมาย และทุกคนในครัวเรือนต่างต้องออกไปทำงานนอกบ้าน ไม่มีใครมีเวลาจะมาจุดเตาถ่าน หรือนั่งทำอาหารเป็นเวลาหลายชั่วโมง ดังนั้นเตาถ่าน ที่ภาครัฐขอให้พิจารณา จึงมุ่งไปที่ผู้มีอาชีพขายอาหาร โดยเฉพาะรายย่อย เพราะการใช้ถ่านไม้เผา มีต้นทุนที่ต่ำกว่า และหากใช้กันมากขึ้น ยังมีผลต่อธุรกิจขายถ่าน ที่ทำเป็นอุตสาหกรรมครัวเรือนได้ มีการเก็บไม้ที่ไม่ผิดกฎหมายเพื่อมาเผาถ่าน เกิดรายได้เป็นลูกโซ่ อีกทั้งครัวเรือนที่มีพื้นที่เหมาะสำหรับการใช้เตาถ่านก็มีทางเลือกในการประหยัดค่าแก๊สเช่นกัน
แม่ค้าที่ขายอาหารในพื้นที่เปิด เช่นเป็นเต๊นท์ริมทาง หรือในตลาดหลังคาสูง ใช้เตาถ่านในการอุ่นอาหารตลอดทั้งวัน ไม่ว่าจะเป็นต้มจืด แกง ต้มเครื่องใน ถ่านคงความร้อนได้นาน ก็นำอาหารมาอุ่นวนไป หรือหากต้องการเพิ่มความร้อนก็เติมถ่าน
ส่วนครัวเรือนที่ไม่มีครัวไทย หรือครัวเปิด ก็ไม่มีใครบังคับให้เปลี่ยนมาเป็นเตาถ่าน ปัจจัยและสภาพแวดล้อมของแต่ละคนต่างกันไป ถ้าอาศัยในหอพัก ย่อมไม่ได้ทำอาหารกินเอง ถ้าอยู่คอนโดก็ใช้เตาแก๊สไม่ได้ อาจจะใช้ เตาแม่เหล็กไฟฟ้า (induction) ซึ่งเดี๋ยวนี้มีแบบเตาเดี่ยว ของไทยของจีน งบ 2 พันก็ซื้อได้ จากที่เคยเป็นหลักหมื่น แต่ถึงเตาจะราคาถูกลง เตาแม่เหล็กไฟฟ้ามีเงื่อนไขว่าภาชนะใช้กับเตาอินดัคชั่นได้หรือเปล่า อาจก็มีต้นทุนภาชนะเพิ่มขึ้นไปด้วยเตาถ่านนั้น ไม่ได้บังคับให้ใครใช้
แม่ค้ามากมาย ใช้เตาถ่านช่วยสนับสนุนเตาแก๊สมานานแล้ว เตาแก๊สใช้ทำอาหารตามสั่ง ส่วนเตาถ่านใช้อุ่นอาหารตลอดทั้งวัน ณ ตอนนี้แก๊สหุงต้มถังละ 400 บาท จะมาเคี่ยวอาหารบนเตาแก๊สหม้อละ 1-2 ชั่วโมง จะต้องมีกี่เตาถึงจะทำทันขาย และใช้แก๊สกี่ถัง ถ้ามีเตาถ่าน ต้นทุนถ่านก็มีหลายชนิด หลายราคา ขึ้นอยู่กับผู้ใช้
ผู้ที่ใช้เตาถ่านก็ต้องคิดเป็นวิทยาศาสตร์ด้วย ไม่ใช่เอะอะ ก็บอกว่าปรุงอาหารด้วยเตาถ่านอร่อยกว่า ความร้อนจากถ่านทำให้อาหารสุก ถ่านไม่ได้มีกลิ่นอะไร นอกจากไปซื้อถ่านมีกลิ่นไม้เช่นเมเปิล โอ้ค ฮิคคอรี่ วอลนัท มีทั้งเป็นถ่านท่อนไม้ (lump) หรือเป็นถ่านอัดก้อนที่ทำมาจากขี้เลื่อยและส่วนผสมอื่นๆ (briquettes) ผู้ผลิตเลือกขี้เลื่อยจากไม้ที่มีกลิ่นหอม นำมาใช้ย่างสเต้ก ย่างเนื้อ ปิ่งไก่ จะได้กลิ่นหอมของไม้ ซึ่งช่วยแต่งรสชาติด้วย
แต่การต้ม ทอด ผัด กลิ่นถ่านไม่สามารถทะลุภาชนะเข้าไปในอาหารได้ ถ้าถ่านปล่่อยควันคลุ้ง แล้วเปิดฝาไว้ กลิ่นที่ได้น่าจะเป็นกลิ่นควัน เตาถ่านที่ปลื้มกันว่าหอมน่ากิน จึงเป็นของปิ้งย่าง และใช้ถ่านคุณภาพ หัวใจสำคัญของการย่างด้วยเตาถ่าน และจะได้อาหารอร่อยหรือไม่ อยู่ที่การควบคุมถ่าน ถ่านระอุ ไฟไม่แรงไม่มีเปลวไฟ คือวิธีการ slow cooking นั่นเอง
ร้านอาหารดาวมิชลิน ร้านอาหารดังๆ ในเมืองนอก ไม่มีเตาถ่าน สะเต๊ะก็ย่างด้วยเตาย่างไฟฟ้า ไก่ย่างก็ย่างเตาอบ (broil) ร้านอาหารต่างใช้เตาแก๊ส ควบคุมความร้อนได้ง่าย ปรับอุณหภูมิได้ฉับพลัน ไปกินร้านดังของฝรั่ง แล้วปลื้มมาก อนุมานว่าเขาใช้เตาถ่าน ว่าไปนั่น
อาหารประเภทสตูว์ ต้องเคี่ยวเนื้อสัตว์จนเปื่อยได้ที่ ร้านอาหารไม่มีเวลามากพอ จะให้หม้อเคี่ยวหม้อตุ๋นต่างๆ มายึดครองหัวเตาเป็นชั่วโมงไม่ได้ จึงต้องพึ่งหม้อแรงอัดความดัน ย่นระยะเวลาไปได้มากกว่าครึ่งเพื่อให้ได้ความเปื่อยที่ต้องการ ถ้าจะเอาแค่นุ่ม 15-20 นาที ก็ใช้ได้แล้ว ถ้าจะเอาเปื่อยกินสบาย 40 นาที ได้ผลลัพท์เท่ากับตั้งบนเตา 2 ชม.
การทำอาหาร เป็นสิ่งทีต้องใช้เวลา ถ้าเวลาน้อย จะมานั่งรอให้เนื้อชายโครงเคี่ยวจนเปื่อย 2-3 ชั่วโมงไม่ได้ พอเปื่อยได้ที่ยังต้องเอาไปทำแกงเขียวหวาน หรือมัสมั่น ใช้เวลาเพิ่มอีกชั่วโมง ถ้าหัวเตาน้อย หม้อเคี่ยวยึดหัวเตาไปแล้ว 2-3 หัว จะวุ่นวายยิ่งขึ้น หรือแม้แต่ทำกินในบ้า่น กลับถึงบ้านบ่าย 4 โมง กว่าจะเสร็จ 2 ทุ่ม ผัวหนีไปกินนอกบ้านแล้ว
ปัจจับต่างๆ ต้องตัดสินใจกันเอง การทำอาหาร ไม่ใช่การสร้างขีปนาวุธ แต่ต้องวางแผน มีเหตุผล และไม่มโน
